Token Yakmayı Açıklıyoruz 

Token yakma halinde, varlıkları birkaç farklı şekilde yok etmek mümkündür. Örneğin, İlk Dijital Para Arzı’nı (ICO) takiben tek seferlik bir yakma işleminin gerçekleştirildiği projeler söz konusu olup, bu işlem satılmamış tüm varlıkların elden çıkarılmasına yardımcı olmaktadır. Bunun yanı sıra varlıkların hizmet, büyüklük ve diğer değişkenlere bağlı olarak periyodik olarak yakılması da yaygın bir uygulamadır. 

 

Bunlara örnek olarak Binance, periyodik coin yakma olaylarını yakma işlevi olarak bilinen bir akıllı sözleşme işlevi aracılığıyla gerçekleştirir. BNB yakma işlemleri, tedavüldeki toplam BNB’nin (200.000.000 BNB) %50’sine tekabül eden toplam 100.000.000 BNB kesin olarak yok edilene kadar üç ayda bir gerçekleştirilecektir. Ayrıca proje geliştiricilerinin varlıklarını borsalardan geri almaları ve “yiyici adresine” göndererek tedavülden kaldırmaları da mümkündür. Öte yandan, BURN token gibi her işlemde varlıkları yakan başka protokoller de mevcuttur. Taraflar kendi yerel dijital varlıklarını kullanarak işlem yaptıklarında, bir işlem ücreti ödemek zorundadırlar. Söz konusu işlem ücreti madencilere verilmek yerine yakılmak üzere gönderilir. 

 

Küçük bir sorunu çözmek için de token yakılabilir. Tıpkı kazara 5 milyar USDT oluşturan Tether’de olduğu gibi. Kendileri söz konusu bu sorunu çözmek için, ABD doları ile 1:1’lik dengeyi bozmadıklarından emin olmak amacıyla tokenların çoğunu hızlı bir şekilde yakmışlardı. Varlıkların yakılma şekli ne olursa olsun, bu varlıklar tedavülden kaldırılır ve onları bir daha asla kullanamazsınız. 

Token yakmanın arka planındaki nedenler 

Tokenlar genellikle deflasyonal amaçlarla yakılır. Birçok projede, varlıklarının değerinin sabit kalmasını veya değer kazanmasını sağlamak ve böylelikle tüccarlar ve varlık sahipleri için ek teşvikler yaratmak amacıyla kullanılır. Token yakmanın tüm nedenleri, token sahipleri için sahip olacağı değerle ilişkilidir. Protokollerde genellikle mevcut arzı azaltarak her bir tokenın değerini artırmak istenir. Yani bütün mesele arz ve taleptir. Satışta ve borsalarda ne kadar az coin bulunursa, tek bir token o kadar değerli olacaktır. Dijital varlıkların belirli bir tedavül miktarına sahip olmasının nedeni de genellikle budur. 

 

Protokollerin arkasındaki ekipler, projelerine sürekli bir destek verilmesini teşvik etmek için genellikle dağıtılan varlıkların sayısını sınırlandırarak her bir token sahibinin mevcut arzının değerini artırmaya çalışır. Sahibinin bir projeden kar payı almasını sağlayan menkul kıymet tokenları için token yakma, şirket hisselerinin geleneksel geri satın alımına yakın bir işlev görür. Bu varlıklar adil oranlarda geri satın alındıktan sonra her bir token sahibinin token arzının değerini artırmak için yakılır. Varlıkların piyasa fiyatı üzerinden geri satın alınabileceği bir seçenek söz konusudur. Bu da pay sahiplerinin asıl satın alma fiyatı üzerinden kar elde edebilecekleri manasına  gelmektedir. 

 

Bunların yanı sıra spam işlemlerini önlemek ve güvenliği artırmak için de token yakma seçeneği bulunmaktadır. Bunun bir benzeri, hem teşviki ortadan kaldırmak hem de kısa sürede kar elde etmek ve DDoS saldırılarına karşı korunmak amacıyla sistemi aşırı yüklemek için her işlemden ücret alan Ripple’da söz konusu olmuştur. 

Yakma Kanıtı 

Token yakmanın bir diğer kullanım alanı da Proof of Burn (Yakım İspatı) (PoB)’dür. Kimi projelerde blok zincirindeki işlemleri doğrulamak için, kullanıcıların madencilik haklarını kazanmak için tokenlarını yakmalarına dayanan bir mutabakat mekanizması oluşturulmuştur. Bu mekanizmanın çalışma şekli oldukça basittir. Madencilerin doğrulayabileceği blok sayısını, yaktıkları token sayısıyla eşleşecek şekilde kısıtlar. Böylece daha fazla token yakıldıkça büyümeye devam eden sanal bir madencilik alanı yaratırsınız. Token arzı gibi madenci sayısı da azalacaktır. Yine de bu durum daha merkezi bir topluluk yaratacağınız için sorunlara neden olur. Tek seferde daha yüksek miktarlarda token yakabilen büyük madencilere çok fazla kapasite sağlanmaktadır. Bu problemin önüne geçmek için genellikle bireysel madencilerin toplam kapasitesini etkili bir şekilde azaltmaya yarayan bir bozunma oranından faydalanılır. 

Token yakmanın avantajları 

Peki, herhangi bir hatayı düzeltmek ya da tokenları tedavülden kaldırmak dışında, token yakmanın ne gibi avantajları olabilir? Daha da önemlisi, bir token sahibi olarak yakılan tokenlardan gerçekten kar elde edebilir misiniz? 

• Token yakma varlığın değerini dengelemeye ve potansiyel fiyat enflasyonunu engellemeye yarayabilir. Yatırımcılara sağladığı istikrar, hem varlıkları elde tutmak hem de fiyatları uygun bir seviyede tutmak için önemli bir teşviktir.

• Ağın çalışma süresini ve bant genişliğini de dengede tutar.

• Güven ve güvenilirlik hissi de sağlar. Bu da bir proje kapsamındaki varlıkların başlangıç aşamalarında yanmasının başlıca nedeni olabilir.

• Ağlar ayrıca yatırımcılara daha yüksek düzeyde bir şeffaflık sağlamak amacıyla ICO’dan sonra satılmamış olan varlıklarını yakabilmektedir. 

Sonuç 

Başlangıçta oldukça etkileyici ve hatta şüpheli görünse bile token yakma, dijital bir varlığın arzını manipüle etmek için kullanılan etkili bir yöntemdir. Zaman içinde, blok zinciri dünyasının bu mekanizmayı, son derece faydalı olduğu için diğer alanlara da uyarlaması olasıdır.